Saçın Anatomik Yapısı Nasıldır?
Saç, derinin üstünde yer alan bir eklenti olarak adlandırılabilir. Derinin üstü keratin denilen ölü maddedeyle kaplıdır. Tırnaklarımız gibi saç derisinde de keratin yer alır. Bu dış tabakaya kütikül adı verilir. Bu koruyucu dış tabaka birbirleriyle örtüşen duvar görünümlü hücrelerden oluşur. En iç kısıma da medulla denir ve burası pigmentlerin yer aldığı korteks ile çevrilidir. Korteks saçın çok büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Ve balık pulunu andıran kahverengi pigmente sahiptir.
Derinin altında kalan kısımda ise saç kökünün kılıfı yer almaktadır. Saç kökü kılıfı ise saç tomurcuğu ile çevrilidir. Derinin üstünde yer alan kısıma kıyasla deri altında yer alan kısım canlı dokudur. Saç tomurcuğu saçın doğum yeri gibidir. Saç hücreleri burada hızla çoğalır ve ölü hücrelere doğru başkalaşım geçirerek uzamaya devam ederler. Saç tomurcuğunda saç hücreleri hızla çoğalarak ölü hücreleri yukarı doğru iter ve böylece saçın uzaması gerçekleşir. Uzadıkça da saç derinin üstüne çıkarak saç kılını meydana getirirler. Saç tomurcuğunda aynı zamanda saça renk veren pigmentler de yer almaktadır. Saç tomurcuğu, saç papillasının etrafını sarar ve onun daha iyi tutunmasını sağlar. Papilla, saçın beslenmesi, uzaması, sağlıklı görünmesi için çok önemlidir. Papillada küçük kan damarları yer almaktadır bunlar da saçı besler. Yediklerimiz bile saçı etkilediği için saç bakımı çok önemlidir.
Saçın Büyüme Döngüsü Nasıl Olur?
Saçın derisinde bulunan bir saç teli ayda ortalama 1,25 cm uzamaktadır. Yani saçımız yılda 15 santime kadar uzayabilmektedir. Saçın uzaması gelişimsel döngü evrelerinden meydana gelir. Saçın bir döngüsü yaklaşık 7 yıl sürmektedir. Saçın bu evrelerine; anagen, katagen ve telogen ismi verilir.
Anagen evresinde; 3 ile 7 yıl sürebilen bu evrede saç tomurcuğundaki hücreler saçın büyümesi için sürekli bölünür.
Katagen evresinde; anagen evresinden sonra gelen 2-5 haftalık süreçte saç hücrelerinin bölünmesi aniden durur. Saç folikülü bölünmenin durmasından dolayı biraz küçülür. Saç daha fazla uzamaz.
Telogen evresinde; katagen evresinden sonra gelen 2-5 aylık bu süreçte küçülen saç folikülleri yavaş yavaş büzülmeye başlar. Bölünme durduktan sonra büzülen saç folikülü aniden canlanır ve saç tomurcuğundaki hücre bölünmelerini yeniden başlatır. Bölündükçe uzatan yeni saç saç derisindeki eski saçı yukarı doğru iter ve eski saç böylece dökülmüş olur.
